بخوانید ، پرونده عملیات روانی :

ماجرای سناریوی "لباس شخصی‌ها" در فتنه ۱۸ تیر ۷۸

سرقت و جعل سند محرمانه وزارت اطلاعات

عملیات رسانه‌ای در روزنامه‌های زنجیره‌ای

عملیات روانی برای قانونی جلوه دادن اغتشاش ۱۸ تیر

پشت‌پرده بازجویی و شکنجه همسر سعید امامی چه بود؟

جنگ روانی روزنامه‌های زنجیره‌ای علیه قانون مطبوعات/ تهدید به آشوب و شورش از سوی روزنامه‌های وابسته به حزب مشارکت/ آشوب‌های ۱۸ تیر ۷۸ چگونه آغاز شد؟

منابع مالی آشوب‌های ۱۸ تیر از کجا تامین می‌شد؟

وجه اشتراک فتنه‌های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی


مروری بر سناریوی فتنه ۱۸ تیر ۱۳۷۸

پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی www.irdc.ir | فتنه  ۱۸ تیر ۱۳۷۸، یک شبه رخ نداد بلکه حاصل برنامه‌های بلندمدت دشمنان نظام – در داخل و خارج- بود. یکی از نشانه‌های نقش دشمنان خارجی در سناریوسازی فتنه ۱۸ تیر، اطلاع آنها از آشوب‌های سال ۷۸، یک سال قبل از وقوع حادثه کوی دانشگاه بود. تکاپوهای مراکز دشمنی با ملت ایران، برای طرح‌ریزی غائله ۱۸ تیر، حدودا یک سال قبل از این غائله آغاز شد. دشمنان در خارج و دست‌نشاندگان آنها در داخل، در پیام‌ها، مصاحبه‌های مطبوعاتی و سخنرانی‌های خود از "وقوع یک حادثه که می‌تواند منجر به فروپاشی نظام ایران شود"، خبر می‌دادند. چنین روندی ناظر بر برنامه‌ریزی، طراحی و سناریوسازی دشمنان خارجی ایران برای آسیب رساندن به انقلاب اسلامی بود. به عنوان نمونه، رئیس سازمان جاسوسی امریکا اعلام کرده بود: «در سال ۱۹۹۹ در ایران انتظار حوادثی را داریم که در این بیست سال گذشته یعنی از اوّل انقلاب تاکنون بی‌سابقه است.»
نشریه‌ آمریکایی میدل ایست اکونومیک دایجست هم در اوایل تیرماه ۱۳۷۸، وعده داده بود که: «بیشتر ناظران در تهران بر این اعتقادند که تابستان امسال شاهد یک آزمون حیاتی قدرت و حتی شاهد دورنمای رویارویی جدی بین جناح محافظه‌کار و اصلاح‌گرایان خواهد بود.»

زمینه‌‌چینی برای شکل‌گیری غائله ۱۸ تیر
بین سال‌های ۱۳۷۷ تا ۷۸ وقایعی اتفاق افتاد که در ظاهر بین آنها رابطه‌ای وجود نداشت اما در واقع کاملا مرتبط با هم عمل کردند تا به غائله ۱۸ تیرماه رسیدند.
این زمینه‌ها عبارت بودند از کاهش درآمدهای نفتی، ایجاد شبکه جهانی جنگ روانی علیه نظام اسلامی، تلاش در جهت تضعیف دستگاه‌های امنیتی و قضایی و تقویت شبکه‌های جاسوسی در داخل کشور.
در ادامه به بررسی این زمینه‌ها می‌پردازیم.

کاهش درآمدهای نفتی
در روزهای منتهی به سال ۱۳۷۸، درآمدهای نفتی به شدت کاهش پیدا کرد. به طوری که براساس آمار موجود، درآمدهای نفتی کشور در سال ۱۳۷۶، ۱۵ میلیارد و ۸۴۸ میلیون و ۵۴۸ هزار دلار بود که این آمار در سال ۱۳۷۷ به ۱۱ میلیارد و ۷۳۵ میلیون و ۲۶۰ هزار دلار کاهش یافت.
کاهش درآمدهای نفتی تاثیر مستقیم بر روی اقتصاد داشت. دشمن نیز از این فضا برای تحریک برخی از دانشجویان استفاده کرد تا بتواند با موج سواری در نهادهای آموزش عالی، فضای سیاسی را متشنج سازد.

ایجاد شبکه جهانی جنگ روانی علیه نظام اسلامی
یکی دیگر از زمینه‌چینی‌های دشمنان برای نیل به غائله ۱۸ تیر، ایجاد یک شبکه جنگ روانی علیه ایران و نظام اسلامی در سطح تبلیغات جهانی بود. این مهم بر عهده برخی رسانه‌ها همچون رادیو امریکا، رادیوی رژیم صهیونیستی و رادیو انگلیس بود. علاوه بر این، یک شبکه رادیویی با عنوان "رادیو آزادی" در امریکا ایجاد شد که حدود ۱۰۰ میلیون دلار بودجه به آن اختصاص داده شده بود.
این رسانه‌ها در دوران فتنه ۷۸ نیز با قدرت به قعالیت خود ادامه دادند و اخباری از تهران منتشر کردند که با هیچ‌کدام از حوادث ایران همخوانی نداشت. رسانه‌های غربی در آن زمان با تیترهای درشت در مورد تعداد کشته شده‌ها در حادثه کوی دانشگاه به استقبال از این مسئله رفتند و نوشتند: «شایع شده است که تهران حکومت نظامی است و ارتش با تانک به خیابان‌ها خواهد آمد.» این رسانه‌ها همچنین بیان کردند: «بخشی از صدا و سیما به آتش کشیده شده و دفتر روزنامه کیهان تخریب شده است.» شایعه کشته شدن در حدود ۲۵ نفر از دانشجویان نیز یکی دیگر از خبرسازی‌های رسانه‌های غربی در مورد حوادث سال ۷۸ بود.

متن بیانات حضرت آیت الله امام حامنه ای در پی حادثه کوی دانشگاه تهران در سال ۷۸ - در ۲۱ تیرماه ۱۳۷۸

برادران و خواهران عزیز؛ خیلی خوش آمدید. حرفهای گفتنی زیاد است؛ اما مطلبی که از نظر من مهمتر از همه است و ذهن مرا مشغول کرده، حمله به خوابگاه جوانان و دانشجویان است. این حادثه تلخ، قلب مرا جریحه‌دار کرد؛ حادثه غیرقابل قبولی در جمهوری اسلامی بود. حمله به منزل و مأوا و مسکنِ جمعی - بخصوص در شب یا در هنگام نماز جماعت - به هیچ وجه در نظام اسلامی قابل قبول نیست. جوانان این کشور - چه دانشجویان و چه غیر دانشجویان - فرزندان من هستند و هرگونه چیزی که برای این مجموعه‌ها مایه اضطراب و ناراحتی و اشتباه در فهم باشد، برای من بسیار سخت و سنگین است . . .

ویدیو بیانات حضرت آیت الله امام حامنه ای در ۲۱ تیرماه ۱۳۷۸ (ببینید)

در داخل ایران نیز روزنامه‌ها با تیترها درشت و تنش‌زای خود نقش فراوانی در وقایع کوی دانشگاه داشتند. رسانه‌های معاند در آن زمان از مسایلی چون اصلاح قانون مطبوعات و مسایل مطرح شده در مجلس و روابط دولت و مجلس گزارش‌هایی را منتشر می‌ساختند که تنها هدفش تحریک مردم و بدگمان کردن آنها به اصل نظام جمهوری اسلامی بود. این رسانه‌ها همچنین شایعه اختلاف بین مسؤولان طراز اوّل نظام را نیز دامن می‌زدند.

تلاش برای ضربه زدن به نهادهای انقلابی
یکی دیگر از زمینه‌های فتنه ۱۸ تیر، تضعیف نهادهای انقلابی توسط دشمنان بود. به گفته دبیرکل اسبق اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل: «در اتفاق سال ۷۸ استراتژی دوگانه‌ای را آقای حجاریان به عنوان لیدر اصلاح‌طلبی طرح کرد که "فتح سنگر به سنگر" و "فشار از پایین و چانه‌زنی از بالا" عناوین این دو استراتژی بود. فتح سنگر به سنگر به این معناست که اصلاح‌طلبان توانستند دولت را فتح کنند و باید گام‌های بعدی هم اتفاق بیفتد که فقط شامل مجلس نمی‌شود بلکه آنها معتقد بودند که استراتژی سطح سنگر به سنگر را پیش ببرند و حتما دستگاه‌های نظامی و امنیتی مانند سپاه، وزارت اطلاعات و ناجا یکی از موانع اصلی بود و پروژه قتل‌های زنجیره‌ای زمستان سال ۷۷ و کوی دانشگاه سال ۷۸ را می‌توان در این چارچوب بررسی کرد که مخاطب اصلی آن دستگاه اطلاعاتی-انتظامی و امنیتی بودند؛‌ دستگاه اطلاعاتی-امنیتی در قتل‌های زنجیره‌ای آسیب دید و دستگاه انتظامی در غائله کوی دانشگاه.»

متن کامل بیانات حضرت آیت الله امام خامنه ای در تاریخ ۱۳۷۷/۱۰/۱۸ در خطبه‌های نمازجمعه (بخوانید)

اما آن مطلبی که من امروز لازم دانستم قدری درباره‌اش صحبت کنم، ماجرای قتلهای مشکوکی است که در کشور ما اتّفاق افتاد؛ بعد هم اطلاعیه شجاعانه‌ای که وزارت اطلاعات در اطراف این قضیه داد. این حادثه، حادثه بیسابقه‌ای برای کشور ما بود. تاکنون چنین حادثه‌ای برای ما پیش نیامده بود. برای مردم هم حادثه جدید و مهم و قابل توجّهی بود. اوّلاً این حادثه با همه خصوصیاتی که دارد - که من درباره آن، نکاتی را که لازم است عرض خواهم کرد . . .

صوت خطبه های حضرت آیت الله امام خامنه ای در تاریخ  ۱۳۷۷/۱۰/۱۸ (بشنوید)


حجت‌الاسلام نیازی، رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح وقت نیز در همین رابطه طی مصاحبه‌ای به تاریخ ۳۱ تیر۱۳۷۸ در روزنامه رسالت اعلام کرد: «بعضی از روزنامه‌ها همصدا با دشمنان، وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی و سپاه پاسداران را تضعیف می‌کنند.»
این ترفند بعد از غائله کوی دانشگاه نیز پیگیری شد به طوری که براساس گزارش روزنامه کیهان در ۲۱ تیر ۷۸، عزت‌الله سحابی طی سخنانی در ۲۰ تیرماه، به دروغ اعلام کرد «دانشجویان از کوی دانشگاه خارج نشوند و به سمت میدان آزادی نروند چون رحیم صفوی فرمانده سپاه تهدید کرده به واسطه عبور دانشجویان از برخی خط قرمزهای مورد نظر ایشان، اجازه برخورد خشن نیروهای ویژه سپاه با دانشجویان داده شده است.»

تقویت شبکه‌های جاسوسی در ایران
در آستانه ۱۸ تیر ۷۸ رفت و آمد ماموران سازمان سیا به داخل کشور در پوشش رایزنی‌های فرهنگی رونق گرفت. در همین راستا، در اوایل سال ۱۳۷۸ یک شبکه جاسوسی خطرناک کشف شد. اعضای این شبکه جاسوسی را گروهی از یهودیان و غیر یهودی‌های ایرانی تشکیل می‌دادند. تحقیقات و بازجویی‌های بعدی نشان داد که این تیم ۱۳ نفره به منظور جاسوسی وارد خاک ایران شده بودند.
علاوه بر این، اعترافات یکی از متهمین وقایع ۱۸ تیر نیز حاکی از آن است که همزمان با آشوب‌های ۱۸ تیر هم گروهی از جاسوسان به طور مرتب با رسانه‌ها و مراکز جاسوسی بیگانه در ارتباط بودند و اطلاعات را به طور لحظه‌ای برای آنها ارسال می‌کردند. یکی از متهمین غائله کوی دانشگاه در این رابطه اعتراف می‌کند: «یکی از اعضای حزب ملت که اسم مستعار داشت، با موبایل گزارش درگیری‌ها را هر لحظه به رادیوی ضدانقلابی لس‌آنجلس در امریکا می‌داد.»

شکست توطئه دشمنان توسط مردم و مهار غائله ۱۸ تیر
با وجود همه این برنامه‌ها و طرح‌ها، با روشنگری‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی و بصیرت مردم غائله ۱۸ تیر ۱۳۷۸ مهار شده و توطئه دشمنان شکست خورد. معاندان نظام سعی داشتند با ایجاد درگیری داخلی بین مردم و ترسیم فضای دو قطبی شرایطی را ایجاد کنند تا شکاف‌های عمیقی در جامعه شکل بگیرد اما روشنگری‌های به موقع رهبر معظم انقلاب اسلامی و وحدت مردم نقشه آنها را خنثی کرد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در ۲۳ تیرماه طی پیامی خطاب به ملت ایران اعلام کردند: «...گروهک‌هاى وابسته و معاند، طبق تحلیل اربابان و معلمان خود، گمان کرده‌اند مردم ایران از اسلام و انقلاب، دست برداشته‌اند، و به خیال باطل خود مى‌خواهند از انقلاب اسلامى انتقام بگیرند؛ ولى غافل از این که ملت مؤمن و شجاع و هوشیار به آنان و اربابان و پشتیبانان آنان اجازه ادامه شرارت را نخواهند داد...»
در ادامه این پیام آمده بود: «ملت بزرگ ایران مخصوصاً جوانان عزیز باید در کمال هوشیارى مراقب حرکات دشمن باشند و به طور کامل با مأموران، همکارى کنند و عرصه را بر عناصر مزدور و خودفروخته دشمن، تنگ نمایند. و بخصوص فرزندان بسیجى‌ام باید آمادگی‌هاى لازم را در خود حفظ کنند و با حضور خود در هر صحنه‌اى که حضور آنان در آن لازم است، دشمنان زبون را مرعوب و منکوب سازند.»
پس از فصل الخطاب رهبر انقلاب، تجمع عظیمی در روز ۲۳ تیرماه در سراسر کشور شکل گرفت و مردم در حمایت از نظام وارد صحنه شدند. روزنامه اطلاعات در روز ۲۴ تیر، درباره نقش مردم در خاموش کردن اغتشاشات تیرماه آن سال نوشت: «حضور شکوهمند ملت در صحنه، دفاع جدی و حمایت قاطع از کیان انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی و اصول و ارزش‌ها که انقلاب ایران بر مبنای آن شکل گرفت و فراگیر شد، امنیت عمومی و آرامش اجتماعی را تامین و تضمین کرد.»

متن کامل بیانات حضرت آیت الله امام خامنه ای در دیدار جمعی از دانشجویان مجروح حادثه کوی دانشگاه‌ در ۱۳۷۸/۰۵/۰۴

به نظر من در این حوادث، دو نوع برخورد و اظهار نظر هست. یکی برخورد ابتدایی است که وقتی انسان با یک حادثه، با یک فاجعه، یا با جنایتی - که این از نوع جنایت است - برخورد میکند، وظایفی بر دوش انسان قرار میگیرد. حال هر کسی یک وظیفه دارد. ممکن است در یک حادثه واحد، یک نفر وظیفه‌اش شکایت کردن، یکی وظیفه‌اش رسیدگی کردن و یکی هم وظیفه‌اش کمک کردن باشد. هرکس وظیفه‌ای در حوادث دارد. به‌هرحال برخورد با حادثه به‌عنوان پیدا کردن وظیفه عملی، یک نوع برخورد است؛ که حالا امیدواریم در این حادثه، هرکس از کسانی که با این حادثه به نحوی مربوط است، این برخورد را کرده باشد، یا اگر نکرده، بکند.
 بالاخره حادثه، قطعاً مجرمینی و علل و اسبابی دارد که باید با آن مجرمین برخورد کنند؛ باید آن علل و اسباب را شناسایی و با . . .

صوت بیانات حضرت آیت الله امام خامنه ای در دیدار جمعی از دانشجویان مجروح حادثه کوی دانشگاه‌ در ۱۳۷۸/۰۵/۰۴

خطرناکترینِ این حوادث، حادثه‌ای است که فتنه باشد.

متن کامل بیانات حضرت آیت الله امام خامنه ای در خطبه های نماز جمعه در تاریخ ۱۳۷۸/۰۵/۰۸

. . . قضایایی که در این دو، سه هفته گذشته اتّفاق افتاد، قضایای قابل توجّه و قابل اهتمامی بود، اگر چه با حضور شما مردم - حضور قدرتمندانه و پرشکوه و پرصلابت ملت ایران - مشت محکمی به دهان توطئه‌گران زده شد، و اگرچه دستگاههای مسؤول انصافاً و حقّاً کار خود را خوب انجام دادند، اما این‌طور قضایا تا درست شناخته نشود و مردم - که هوشمندانه و شجاعانه، آماده دفاع از حقّ و حقیقتند - تصمیم خود را برای آینده به طور روشن نگیرند، هرآنی احتمال توطئه و فتنه هست. لذاست که با گذشت دو، سه هفته از قضایا و روشن شدن جوانب تازه‌ای از این مسائل، شاید وقت آن باشد که نگاهی به‌طور عمومی و همه‌گیر به این قضیه از اطراف و جوانبش بکنیم.
خطرناکترینِ این حوادث، حادثه‌ای است که فتنه باشد. فتنه، یعنی حادثه غبارآلودی که انسان نتواند بفهمد چه کسی دوست و چه کسی دشمن است و چه کسی با غرض وارد میدان شده و از کجا تحریک میشود. فتنه‌ها را باید با روشنگری خاموش کرد. هر جا روشنگری باشد، فتنه‌انگیز دستش کوتاه میشود. هر جا حرف بیهدف، کار بیهدف، تیراندازی بیهدف، تهمت زدن بی‌هدفوجود داشته باشد، فتنه‌انگیز خوشحال میگردد؛ چون صحنه شلوغ میشود. لذا مردم عزیز ما که بحمدالله در این بیست سال هوشیاری حقیقی خودشان را در قضایای گوناگون نشان دادند، در این قضیه هم باید هوشیارانه مسائل را تحلیل کنند. من حالا آنچه را که در این خطبه میشود برای شما عزیزان عرض کنم، عرض میکنم:

. . .

متن کامل بیانات حضرت آیت الله امام خامنه ای در دیدار جمعی از فرماندهان نیروی انتظامی  در ۱۳۷۸/۰۷/۱۷
. . . همیشه فساد انسانها آن وقتی شروع میشود که آن اختیار و امکانی را که در دست آنهاست، به عنوان یک ابزار شخصی به حساب بیاورند، نه به عنوان یک ابزار برای انجام وظیفه الهی. این آن نقطه انحطاط و انحراف است. همه جا انسانهای والا آن انسانهایی هستند که همه آنچه را که در اختیار دارند، متعلّق به خدا و وظیفه خدایی میدانند و آن را در راه وظیفه الهی - آن جایی که جای صرف آن است - بیدریغ صرف میکنند. افتخاری برای نیروهای مسلّح ما - از جمله نیروی انتظامی - بالاتر از این نیست که در مواردی، نشان داده که آماده است آنچه را که در اختیار دارد، در راه خدا مصرف کند . . .

متن کامل بیانات حضرت آیت الله امام خامنه ای در دیدار اقشار مختلف مردم در ۱۳۷۸/۱۲/۱۱
. . . مردم از مسؤولان توقّع بجا دارند. مسؤولان باید به مسائل اقتصادی توجّه کنند و به مسأله گرانی و بیکاری رسیدگی نمایند. اگر مسؤولان دور از غوغاها و جنجالها تلاش لازم را بکنند، به نتایج خوبی خواهند رسید و مشکلات را حل خواهند کرد. اگر هم یک جا مشکلاتی بماند، بیایند صادقانه به مردم بگویند که ما تلاش خودمان را کردیم؛ اما این مشکل فعلاً حل نشده - در آینده حل خواهد شد - مردم از آنها میپذیرند. نگرانی آن‌جاست که به‌جای پرداختن به مسائل واقعی زندگی مردم، به مسائل سیاسی با نامهای جعلی و گوناگون بپردازند و با اختلاف‌افکنی و متشنّج کردن فضای سیاسی کشور، دشمن را خشنود کنند؛ اینها بد است. بنده به‌همه کسانیکه در هدایت افکار عمومی و ارائه راه درست نقش دارند، نصیحت میکنم که وظیفه الهی و وظیفه اسلامی خودشان را بدانند؛ وظیفه در مقابل این ملت و این کشور را بدانند. پاسخ درست به انتخابات این است . . .



تصاویری از مقابله مردم با فتنه‌گران ۷۸ - منبع : مرکز اسناد انقلاب اسلامی

حادثه کوی دانشگاه در ۱۸ تیر ۱۳۷۸ یکی از حوادث تلخ تاریخ معاصر است. ناآرامی کوی دانشگاه در تیرماه آن سال به بهانه توقیف روزنامه سلام آغاز شد و تا چند روز پس از آن نیز ادامه داشت. حجت‌السلام ناطق نوری درباره حوادث آن روزها می‌گوید: «خبرهایی که از صبح در این‌باره می‌رسید حکایت از این داشت که آنچه رخ می‌دهد یک جریان عادی نیست. اصل ماجرا از این قرار بود که به دنبال توقیف روزنامه سلام و به بهانه اعتراض توقیف، در کوی دانشگاه تظاهراتی شد که بعد به بیرون هم کشیده شد.»
درحالی که دامنه اغتشاشات گسترده‌تر می‌شد، رهبر معظم انقلاب بار دیگر به روشنگری پرداختند. ایشان در ۲۱ تیر ۷۸ در دیدار جمعی از دانشجویان به همراه اقشار مختلف مردم فرمودند: «به ملت ایران هم عرض مى‌کنم: اى ملت بزرگ و شجاع که ۲۰ سال است دشمنى را که انقلاب از این کشور بیرون راند، با قدرت پشت در نگه داشتید و نگذاشتید که این دشمن از هیچ منفذى وارد شود؛ به‌هوش باشید. این معناى حرف‌هاى مکرّرى است که من در این چند سال به ملت ایران و به مسئولان عرض کرده‌ام که دشمن درصدد نفوذ است. هر پنجره‌اى پیدا کند، وارد خواهد شد؛ هوشیاریتان را بیشتر کنید. دشمن، امنیت ملى ما را هدف گرفته است. امنیت ملى براى یک ملت، از همه چیز واجب‌تر است. اگر امنیت ملى نباشد هیچ دولتى نمى‌تواند کار کند؛ براى سازندگى، هیچ سنگى روى سنگ گذاشته نخواهد شد. وقتى که هرج و مرج و ناامنى باشد، هیچ مشکلى از مشکلات مملکت حل نخواهد شد؛ نه اقتصاد مردم، نه فرهنگ مردم، نه مسائل اجتماعى مردم، نه مسائل سیاسى مردم. وقتى امنیت نبود، همه اینها از بین خواهد رفت. دشمن این را هدف گرفته است. این را ملت ایران در همه جاى کشور باید بفهمد؛ که البته مى‌فهمد و مى داند. بحمداللَّه ملت هوشیار است.»
ایشان همچنین در ۲۳ تیرماه خطاب به ملت ایران، پیامى صادر کرده و فرمودند»  :و روز است که جمعى از اشرار با کمک و همراهىِ برخى از گروهک‌هاى سیاسىِ ورشکسته و با تشویق و پشتیبانى دشمنان خارجى در سطح تهران، به فساد و تخریب اموال، و ارعاب و عربده‌جویى پرداخته و موجب سلب امنیت و آسایش مردم شده اند. دشمنان زبون و حقیر اسلام و انقلاب گمان کرده‌اند انقلاب و مردم مؤمن و انقلابى به آنان اجازه خواهند داد که با فتنه‌انگیزى خود، راه سلطه آمریکاى جنایتکار را بر میهن عزیز ما هموار کنند. گروهک‌هاى وابسته و معاند، طبق تحلیل اربابان و معلمان خود، گمان کرده‌اند مردم ایران از اسلام و انقلاب، دست برداشته‌اند، و به خیال باطل خود مى‌خواهند از انقلاب اسلامى انتقام بگیرند؛ ولى غافل از این که ملت مؤمن و شجاع و هوشیار به آنان و اربابان و پشتیبانان آنان اجازه ادامه شرارت را نخواهند داد«...
به دنبال این‌گونه روشنگری‌ها، مردم در ۲۳ تیرماه حمایت قاطع خود از نظام و ایستادگی در برابر فتنه‌گران را اعلام کردند. روزنامه اطلاعات در روز ۲۴ تیر، درباره نقش مردم در خاموش کردن اغتشاشات تیرماه آن سال نوشت: «حضور شکوهمند ملت در صحنه دفاع جدی حمایت قاطع از کیان انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی و اصول و ارزش‌ها که انقلاب ایران بر مبنای آن شکل گرفت و فراگیر شد، امنیت عمومی و آرامش اجتماعی را تامین و تضمین کرد. آنان که با ویژگی‌های روحی و رفتاری این ملت بزرگ آشنا نیستند این واقعیت را درنمی‌یابند که مردم ایران در کوران پیچیده‌ترین مشکلات اقتصادی و سیاسی و در بحران سخت‌ترین تحولات اجتماعی و فرهنگی... به محض آنکه اصل و اساس انقلاب و نظام ولایت و رهبری، استقلال و امنیت، اسلامیت و جمهوریت و در یک کلام منافع ملی را در محاصره و مخاطره ببینند، فارغ از گروه‌گرایی و قومیت‌ها و دسته‌بندی‌های گوناگون مستقیما وارد صحنه می‌شوند و اقتدار دینی و ملی را آشکارا در معرض و منظر قرار می‌دهند.»
روزنامه جمهوری اسلامی نیز در ۲۴ تیر، درست یک روز بعد از حضور میلیونی مردم در حمایت از نظام نوشت: «صاحبان انقلاب دیروز در راهپیمایی بی‌سابقه در سراسر کشور یک‌بار دیگر ضمن تجدید میثاق با رهبری و آرمان‌های امام حماسه آفریدند؛ ملت فتنه دشمنان انقلاب را عقیم کرد.» این روزنامه همچنین افزود:‌«ایران اسلامی دیروز صحنه باشکوه تجدید بیعت دوباره امت با ولایت برای تداوم راه امام و انقلاب اسلامی و خنثی‌سازی توطئه شوم دشمنان در جهت براندازی نظام بود. مردم شریف مسلمان و انقلابی تهران و شهرهای مختلف کشور دیروز در صفوفی بهم پیوسته و بطور همزمان با شرکت گسترده و پرشور در مراسم راهپیمایی و تجمع مردمی دانشجویی در جای جای میهن اسلامی بار دیگر برای دفاع از ارزش‌های انقلاب اسلامی و اعلام وفاداری با رهبر معظم انقلاب اسلامی به صحنه آمدند و با نمایش حضور پرصلابت و همیشگی خود خشم و نفرت انقلابی خویش را از خشونت‌طلبان و عناصر ضدانقلاب نشان داده و برگ زرین دیگری بر دفتر پرافتخار انقلاب اسلامی افزودند.»
روزنامه کیهان نیز گزارش اصلی خود را به راهپیمایی بی‌سابقه مردم در ۲۳ تیر اختصاص داد و نوشت: «ملت با حضور میلیونی به مقتدای خویش اطمینان داد که برخلاف برخی خواص فرصت‌طلب یا فریب‌خورده، کانون دشمن را در خارج و داخل مرزها می‌شناسد و مصمم به حرکت مجاهدت‌آمیز در راستای این شناخت است.»

نقش مردم در خنثی سازی فتنه ها
حضور مردم در صحنه که به خنثی‌ شدن نقشه فتنه‌گران ختم شد از دید رسانه‌های خارجی نیز پنهان نماند.

شبکه تلویزیونی ار.تی.ار روسیه در برنامه خبری بعد ازظهر خود راهپیمایی مردم ایران در ۲۳ تیر را یکی از بزرگترین راهپیمایی‌های انجام شده در حمایت از جمهوری اسلامی بعد از پیروزی انقلاب توصیف کرد. خبرگزاری فرانسه نیز گزارش داد ده‌ها هزار نفر برای انجام تظاهراتی در حمایت از نظام اسلامی ایران در پی شش روز تظاهرات غیرقانونی در مرکز تهران گرد هم آمدند. به گزارش این خبرگزاری شعار "جانم فدای رهبر" از شعارهای اصلی روز ۲۳ تیر بود. این خبرگزاری همچنین گزارش داد که مردم خشم خود را از امریکا و اسرائیل نیز اعلام کردند. روزنامه یو.اس.ای.تودی نیز اشاره کرد که مردم با راهپیمایی خود آرامش را به تهران بازگرداندند.
به دنبال حضور حداکثری مردم ایران در راهپیمایی روز ۲۳ تیر، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی با اشاره به نقش مردم در خنثی‌سازی تحرکات فتنه‌گران گفت: «ملت ما آگاه است و شاید این بزرگترین نکته‌ای باشد که از این واقعه می‌توان گرفت.» حجت‌الاسلام ناطق نوری نیز به نقش مردم در خنثی‌سازی فتنه ۱۸ تیر اشاره کرده و می‌گوید: «البته لطف خدا و حضور به موقع نیروهای بسیج، سپاه و مردم حزب‌اللهی بود که این جریان را جمع کرد.»
عملکرد مردم در خنثی‌سازی فتنه ۱۸ تیر مورد توجه رهبران جنبش‌های مسلمان نیز قرار گرفت. حسین موسوی، رئیس جنبش امل اسلامی لبنان در این رابطه تاکید کرد: «دشمنان و ایادی آنان بار دیگر درصدد برآمدند با عنوان شعارهای انسان دوستانه چهره جمهوری اسلامی را مخدوش کنند و به ولایت فقیه ضربه بزنند اما موضع‌گیری‌های رهبر و حمایت‌های مردم از نظام موجب خنثی‌شدن این توطئه شد.»
رهبر معظم انقلاب در ۱۴ خرداد ۹۰ درباره نقش مردم در خنثی‌سازی توطئه‌های دشمن در ۱۸ تیر فرمودند: «دشمنان ما تصور می‌کردند با رحلت امام، آغاز فروپاشی این نظام مقدس کلید زده خواهد شد... ده سال بعد امیدوار بودند که نتیجه بدهد. سال ۷۸ که آن حوادث پیش آمد، آن کسی که این حوادث را خنثی کرد، مردم بودند. روز بیست و سوم تیر سال ۷۸ مردم آمدند در خیابان‌ها، توطئه‌ دشمن را که سال‌ها برایش برنامه‌ریزی کرده بودند، در یک روز باطل کردند.»

واکنش مردم قم به آشوب‌های کوی دانشگاه در سال ۱۳۷۸

مواضع میرحسین موسوی پس از ۱۸ تیر ۷۸ | میرحسین موسوی: شاخصه حضور امریکا در ایران "نهضت آزادی" است.

نقش دانشجویان در خنثی‌سازی فتنه ۱۸ تیر ۷۸

درس‌ها و عبرت‌های عاشورا در عرصه رفتار سیاسی